Гісторыя ІІ Рэчы Паспалітай, ад яе нараджэння да трагічнага канца, знайшла сваё адлюстраванне ў гэтых трох памежных рэках. 17 і 18 верасня 1939 г. па мосце праз раку Чарамош у Кутах, які ўжо не існуе, праехалі лімузіны з прэзідэнтам, вышэйшымі прадстаўнікамі польскай дзяржавы і генераламі. За імі цягнуліся армія і калоны мірных жыхароў, якія шукалі прытулку ў Румыніі перад тварам савецкай агрэсіі. 20 верасня на непрыкметнай, поўнай дзірак у бруку вуліцы, загінуў Тадэвуш Далэнга-Мастовіч, аўтар “Кар'ера Нікадзіма Дызмы” і “Прафесара Вільчура”. Прэзідэнт Ігнацы Масціцкі дабраўся да трагічнага маста не з Варшавы, а з вёскі Ніжнія Залучча, што таксама месціцца на рацэ Чарамош, дзе правёў сваю апошнюю ноч на радзіме ў палацы, які належаў сям'і Ярузэльскіх-Крыштафовічаў. Сёння ў ім знаходзіцца дзіцячы дом для дзяцей-інвалідаў, у якім гадамі служылі польскія і ўкраінскія сёстры міласэрнасці з суседняга Снятына.
У Залуччы мяжа пакідае раку Чарамош і, праходзячы праз крыху хвалістыя перадгор’і Карпат, праз некалькі дзясяткаў кіламетраў яна апускаецца ў воды Днястра. На другім баку крутога схілу каньёна, у амаль пятлістым выгібе ракі, знаходзіцца знакаміты даваенны курорт Залешчыкі. Прапаганда Польскай Народнай Рэспублікі настойвала на тым, што ў верасні 1939 г. прадстаўнікі вышэйшых польскіх улад уцяклі ў Румынію. Раскошны курорт добра ўпісваўся ў бачанне распусных капіталістычных крывасмокаў, якія пакідаюць сваю нацыю ў гадзіну суда.
Былая румынская мяжа заканчваецца прыблізна ў сямідзесяці кіламетрах на ўсход ад Залешчыкаў ля крэпасці Святой Тройцы на паветраным мысе ў развілках Днястра і ракі Збруч, што цякуць з поўначы. У міжваенны час на пераходзе праз раку з’явіўся польска-румынска-савецкі пункт сутыкнення трох межаў, пра які, зразумела, няма ні найменшага следу. Над Збручам навісае лёс памежнасці. З першага падзелу Польшчы рака абазначала мяжу паміж Рэччу Паспалітай і Аўстрыяй, пасля ліквідацыі Польшчы паміж Расіяй і Аўстрыяй і ў 20 стагоддзі паміж ІІ Рэччы Паспалітай і СССР. Нават сёння ў межах адной дзяржавы знаходзіцца ментальная і культурная мяжа паміж Заходняй і Цэнтральнай Украінай. Яры Падолля заканчваюцца ля яе вытокаў, і раскідваюцца лясы Валыні.