Беларусь
Былая польская жыхарка запальвае свечку на магіле сваіх блізкіх.
Przy współczesnej ukraińsko-białoruskiej granicy.
Вайткевіцкія Будкі заснаваў прапрапрадзед Уладзіміра Сухавецкага.
Вёска пад Давыд-Гарадком у Беларусі.
“Тых, што з Савецкага Саюза ў Польшчу спрабавалі бегчы ад голаду, калектывізацыі, арыштаў. Ад бальшавікоў, па-папросту кажучы”.
У 1942 годзе немцы забілі больш за 1100 габрэйскіх жыхароў мястэчка, а ў 1943 годзе таксама каля 1200 палякаў і беларусаў.
У цяперашні час апазіцыйнага рэжыму Лукашэнкі.
"У нас з Рэччу Паспалітай Абодвух Народаў агульная гісторыя. Калі б на нас Расея не напала ў пэўны момант, то мы былі б сёння адзінай дзяржавай. Шкада, што гісторыя склалася так, а не інакш".
Палессе
Мяжа: Польшча - СССР
Сёння: Украіна і Беларусь
У пачатку мінулага стагоддзя Палессе было найбуйнейшым комплексам першабытных балот у Цэнтральнай Еўропе, калі не ва ўсёй Еўропе. У міжваенны перыяд пад’язных шляхоў тут практычна не было, і жыхары, раскіданыя па загубленых у глушы вёсках, перамяшчаліся па вялізных балотах на лодках. Па выніках перапісу 1921 г. амаль сорак тысяч жыхароў Палесся абвясцілі сваю нацыянальнасць “тутэйшай”. У іншым перапісе насельніцтва, праведзеным праз дзесяць гадоў, каля сямі соцень тысяч чалавек назвалі “тутэйшую” у якасці роднай мовы, а ў сведчаннях запісана “па-просту”, што азначае мясцовы дыялект, які спалучае польскую, украінскую і беларускую мовы.
Аднак у 1960-х гадах у выніку гіганцкага савецкага праекта меліярацыі “польскія джунглі”, як пісаў пра рэгіён Фердынанд Антоні Асендоўскі, хутка змяніліся. Тут выкапана каля дзесяці тысяч каналаў, асушана больш за палову тарфянікаў і, нават, зробленыя спробы кіраваць цячэннем ракі Прыпяць, воднай артэрыі, якая дае Палессю жыццё. Балоты зніклі, а разам з імі і людзі, якія пакаленнямі жылі на іх. Іх месца занялі вялізныя ворныя палі, а на паўночнай ускраіне Палесся ўзнік незвычайны “салёны горад” Салігорск.
– Я размаўляю на нашай роднай мове з-пад Давыд-Гарадка. Мяне могуць не зразумець у Менску, Кіеве ці Маскве, але важна, што ты, Алена, мяне разумееш. – стогадовы Васіль трасе галавой і на дрыготкіх нагах устае з-за стала, звяртаючыся да сваёй дзевяностагадовай суседкі. – Таму што мы палякі. Калі я гляджу на сваіх унукаў, якія паехалі ў гарады, баюся, што яны стануць апошнімі. Таму, Алена, і не думай памерці перада мною, бо мне не будзе з кім пагутарыць за гарбатай, печывам і чаркай самагону. Тады мяне ніхто не зразумее.